1.2 Ruimtelijke ontwikkeling

Amersfoort en het Kabinet hebben afgesproken in de periode tot 2030 8.500 woningen te realiseren in Langs Eem en Spoor, Hoefkwartier en Vathorst-Bovenduist (Spoorzone en A1-zone). Het Rijk maakt dit mogelijk door ruim 95 miljoen te investeren in verschillende mobiliteitsmaatregelen. De afspraken zijn een gevolg van een gezamenlijke inspanning met onze partners in de Metropoolregio Utrecht (MRU), bestaande uit de regio’s U10 en Amersfoort, en de provincie Utrecht. Gezamenlijk wordt er voor 1,4 miljard geïnvesteerd in bereikbaarheid van nieuwe woningbouwgebieden in de Metropoolregio Utrecht.

Het Rijk en de regio gaan de komende tijd verder in gesprek over andere voorwaarden van gezonde groei van de regio, zoals groenvoorzieningen en het energienetwerk. Ook wordt onderzocht welke maatregelen nodig zijn om ook na 2030 verder te blijven groeien. Het gaat hierbij o.a. om de verdere versterking van de spoorbereikbaarheid van Amersfoort en de aanpak van Knooppunt Hoevelaken.

Tevens wordt er gewerkt aan verschillende regiodeals met het rijk , waaronder de Regiodeal Gezonde mensen in een Groene & Gezonde Leefomgeving.

Alle Utrechtse gemeenten, Provincie Utrecht, vier waterschappen en verschillende partnerorganisaties tekenden het Groen Groeit Mee Pact. Hiermee markeerden wij de gezamenlijke ambitie om ‘rode’ en ‘groene’ ontwikkelingen in balans te houden. Er is vervolgens stevig van start gegaan door via verschillende aanpakken in te zetten op een versterking van de landschappelijke kwaliteit van het groene en blauwe netwerk voor natuur en recreatie als randvoorwaarde voor de stedelijke groei van de regio.

Op een groot aantal plekken in de stad wordt gebouwd aan nieuwe woningen of zijn plannen in voorbereiding. In 2022 zijn bijna 850 woningen opgeleverd. Er lijkt sprake te zijn van een trendbreuk door de huidige economische situatie met hoge bouwkosten, energiekosten, inflatie en hogere hypotheekrente. Het is onzeker hoe de bouwproductie zich op langere termijn gaat ontwikkelen.

In de concept ontwerp omgevingsvisie hebben we een verstedelijkingsstrategie ontwikkeld met levensaders en oriënteren we ontmoetingsplekken en voorzieningen aan deze levensaders. De levensaders zijn aantrekkelijke verbindingen tussen de bestaande wijken in de stad en de stad en buitengebied. Met onze inzet op deze levensaders versterken we zowel de samenhang in de stad als de verbinding met de nieuwe stadsdelen Langs Eem en Spoor en Hoefkwartier. De menselijke maat is één van de belangrijkste aspecten van de levensaders, met veel ruimte voor fietsers en voetgangers, ontmoeting, groen en levendigheid.

Daarnaast zijn we met het programma Groen groeit mee samen met regiogemeenten en provincie Utrecht van start gegaan door via verschillende aanpakken in te zetten op een versterking van de landschappelijke kwaliteit van het groene en blauwe netwerk voor natuur en recreatie als randvoorwaarde voor de stedelijke groei van de regio.

In het gebied langs Eem en Spoor is een aantal mijlpalen gezet. Voor De Nieuwe Stad zijn de kaderstellende notitie en daarna het uitwerkingsvoorstel door de raad vastgesteld. Voor de Kop van Isselt en Amsterdamseweg 122 is het ontwikkelkader vastgesteld.

Voor het Amersfoortse deel van de Utrechtse Heuvelrug is de visie Gezond Groen als integrale visie vastgesteld door de raad. De visie vormt een toekomstbestendig ruimtelijk kader en handelingsperspectief en geeft antwoord op de vraag hoe omgegaan moet worden met de balans tussen natuur, recreatie en wonen. Met de visie ligt er een integraal verhaal dat ecologie, recreatie, landschap, cultuurhistorie en ruimtelijke ontwikkeling in samenhang bekijkt.

Ook zijn de kaders voor de inhoud en het proces voor de herontwikkeling van het Onze Lieve Vrouwe ter Eem klooster vastgesteld in de raad

Voor de wijken Soesterkwartier en Liendert zijn wijkperspectieven vastgesteld die samen met bewoners en professionals in de wijk zijn opgesteld.

Tot slot heeft het college van B en W de ontwerp omgevingsvisie vastgesteld en daarmee vrijgegeven voor de inspraak in 2023. In de ontwerp omgevingsvisie wordt de ambitie voor de ontwikkeling van de stad. In de ontwerp omgevingsvisie is de verstedelijkingsstrategie van levensaders en ontmoetingsplekken opgenomen. De ontwerp omgevingsvisie geeft in zes ontwikkelopgaven de ambities voor het fysieke domein.

Vastgoed

Verduurzaming gemeentelijk vastgoed

Naar aanleiding van de Routekaart verduurzaming vastgoed en het daarna opgestelde uitvoeringsplan is in 2021 gestart met verduurzaming van onze gemeentelijke vastgoedportefeuille. Concreet zijn in 2022 Sporthal Juliana van Stolberg (LED, regeltechniek, pompen, CV, isolatie), Wijkcentrum de Neng (PV (=zonnepanelen), LED), Sporthal Nieuwland (LED, regeltechniek, PV), MFA Eemhuis (LED, PV, isolatie), Parkeergarages Flint en Stadhuisplein, Gymzaal Dollardstraat en Spinetpad, Sporthal Zielhorst (LED), Gymzaal Rubensstraat (LED, PV, isolatie). Met deze maatregelen is indicatief 545 ton CO2 gereduceerd.

De uitvoering van de Routekaart verduurzaming gemeentelijk vastgoed gaat langzamer dan verwacht. De uitwerking en realisatie van de verduurzaming nemen meer tijd in beslag dan we vooraf bedacht hadden. Reden hiervoor is voornamelijk de krapte in de vastgoedmarkt, waardoor het moeilijk is geschikte aannemers te vinden om de projecten uit te voeren. Met een andere aanbestedingsstrategie proberen we capaciteit en continuïteit van marktpartijen langjarig aan ons te binden. Met een prestatiegerichte aanpak verwachten we meer snelheid te kunnen maken en marktpartijen aan onze opgave te kunnen binden voor een langere periode. Deze aanpak is in 2022 ontwikkeld en een aantal aanbestedingen zijn in vierde kwartaal 2022 gestart. We verwachten medio 2023 aannemers conform deze strategie te contracteren en met hen ons vastgoed verder te gaan verduurzamen.

In 2021 deden we reeds aan energiemanagement bij 17 van onze gebouwen met het grootste energieverbruik en dat hebben we in 2022 doorgezet. Daarnaast zijn we gestart om bij de rest van vastgoedportefeuille het energieverbruik in een digitaal portal op te nemen. Hiervoor moeten de huurders toestemming verlenen en zijn er in alle gebouwen slimme meters nodig. SRO heeft contact opgenomen met al deze huurders en Stedin om dit voor elkaar te krijgen. Dit is grotendeels gelukt en met deze informatie kunnen we in de toekomst beter sturen op het terugbrengen van het energieverbruik.

In de Nota Vastgoedstrategie 2022 (zie link ) is in hoofdstuk 5 een stand van zaken (medio 2022) opgenomen van de verduurzaming van de portefeuille en het uitvoeringsplan van de gebouwen die verduurzaamd gaan worden in de komende jaren.

Renovatie Bosbad

Het Bosbad is toe aan een renovatie. Op 22 februari 2022 (zie link ) heeft de gemeenteraad besloten tot een renovatiescenario. SRO heeft de opdracht ontvangen van de gemeente om de aanbesteding te organiseren en de renovatie uit te laten voeren. De eerste aanbesteding heeft niet geleid tot voldoende inschrijvingen. Inmiddels zijn er nieuwe aanbestedingen geweest en contracten gesloten met aannemers. De verwachting is dat er voor aanvang van het zwemseizoen in 2023 gerenoveerd is (zie link ), mits alles volgens planning kan verlopen.

Nieuwbouw sportzaal Schothorst

Twee gymzalen in eigendom van de gemeente in de wijk Schothorst (Reinaartpad en Koning Arthurpad) worden vervangen door één sportzaal. In 2022 is het programma van eisen voor de nieuwe sportzaal opgeleverd en zijn de voorbereidingen voor de te doorlopen ruimtelijke procedure in verband met de afwijking op het bestemmingsplan in gang gezet. Voor de zomer van 2023 wordt dit voorstel aan de raad voorgelegd (WABO- Projectbesluit). In de eerste helft van 2023 wordt het ontwerp voor de nieuwe sportzaal uitgewerkt en verwacht wordt dat de bouw start na het zomerreces van 2023. In het eerste kwartaal van 2024 wordt de sportzaal naar verwachting opgeleverd en in gebruik genomen.

Hergebruik loods aan de Oude Lageweg

Circulariteit is meer en meer onderdeel van het onderhoud aan en beheer van het gemeentelijk vastgoed. Een mooi voorbeeld is de verplaatsing van een grote loods in plaats van het slopen en afvoeren. Aan de Oude Lageweg in Amersfoort komt de uitbreiding van bedrijventerrein Vinkenhoef en zijn in het verleden agrarische bedrijven aangekocht. Waar slopen van dergelijk vastgoed voorheen de standaard was, wordt nu nagedacht over het hoogwaardig hergebruiken van materialen en in dit geval zelfs een gehele loods. De loods is weer opgebouwd bij een particulier in Zwartebroek, hetgeen vanuit circulariteit positief is en er bovendien geen kosten waren voor het slopen en afvoeren.

Tourniquet Eemhuis

Aan het einde van 2022 is de entree van het Eemhuis voorzien van een tourniquet. Door de hoge bezoekersstroom van het Eemhuis die de prognose bij het ontwerp ruimschoots overschreed, stonden de schuifdeuren overdag veel open, waardoor er kouklachten ontstonden. Uit onderzoek bleek dat een tourniquet een belangrijke bijdrage heeft in het verhelpen van deze klachten. De tourniquet draagt ook bij aan de herkenbaarheid van de hoofdentree van het Eemhuis. De oude pui is bewaard en deze wordt ingezet bij de verbouwing van een voormalig gemaal aan de Zangvogelweg van de gemeente, zodat deze door praktijkonderwijs De Baander gebruikt kan gaan worden.

Hogere kosten en levertijden

De hoge inflatie, schaarste aan materialen en arbeidskrachten zorgt voor flinke verhoging van kosten en ook langere levertijden. Bij nieuwbouw en renovatieprojecten is dit na aanbesteding direct zichtbaar. Het onderhouden van gebouwen hangt samen van vele contracten, onderhoudsplanningen en -projecten, waar in het meerjarenonderhoudsplan en daarmee ook in de onderhoudsvoorziening rekening is gehouden. Hierdoor is de prijsontwikkeling niet direct zichtbaar en kunnen mogelijke tekorten in eerste instantie opgevangen worden. Op de (middel)lange termijn kan er toch een tekort ontstaan in de onderhoudsvoorziening. Het laat zich op dit moment lastig voorspellen hoe lang de hoge inflatie aanblijft, waarmee de effecten op de langere termijn zich ook lastig laten voorspellen.

We merken wel sterk dat levertijden van materialen en de dienstverlening van technische partners onder druk staat. Daardoor kost het onderzoeken en verhelpen van bijvoorbeeld lekkages of ander onderhoud meer tijd. Wij en SRO proberen onze gebruikers hier zo goed mogelijk over op de hoogte te houden en proberen natuurlijk klachten zo goed mogelijk tijdelijk te verhelpen totdat er een definitieve oplossing is.

Corona

In 2022 waren er alleen aan het begin van het jaar coronabeperkingen. In 2020 en 2021 is er aan groot aantal van onze huurders uitstel van de huurbetaling gegeven, zodat zij deze lastige tijden door konden komen. Aan diverse huurders is een gedeeltelijke kwijtschelding van de huurschuld verleend, zoals bijvoorbeeld aan Scholen in de Kunst (zie link ) en voor de overige huurschuld is een betalingsregeling afgesproken om binnen enkele jaren de schuld af te lossen. In de Nota Vastgoedstrategie 2022 is de stand van zaken nader toegelicht (zie link ).

Verkochte gebouwen

In 2022 zijn er diverse panden verkocht buiten de grondexploitaties als gevolg van bijvoorbeeld huuropzegging. Het betreffen locaties aan de Nijverheidsstraat-Noord, het Bruispad en de Matthijs Vermeulenstraat. Door deze verkopen is een incidentele opbrengst gerealiseerd van € 4.351.000. Hier stond tegenover de resterende boekwaarde, welke is afgeboekt met € 3.328.000.