Portefeuillehouder
Willem-Jan Stegeman
Ambitie
We streven naar een optimale financiering van de gemeentelijke inkomsten en uitgaven (op korte en lange termijn) in kasstromen. Dit noemen we de treasury-functie. Om deze treasury-functie goed uit te voeren, kijken we naar de meerjarige liquiditeitsontwikkeling van de gemeente en de renteontwikkelingen op de geld- en kapitaalmarkt in Nederland.
Doelstellingen
De treasury-functie voeren wij uit binnen de kaders van het BBV (Besluit Begroting en Verantwoording), de Wet FIDO (Wet Financiering Decentrale Overheden), de Wet HOF (Wet Houdbare Overheidsfinanciën) en binnen de vastgestelde gemeentelijke kaders: het Treasurystatuut en Verordening voor het Financieel Beheer en Beleid (2016). In december 2022 heeft de Raad een nieuwe Verordening voor het Financieel Beheer en Beleid 2023 vastgesteld.
Onze behoefte aan liquide middelen (financieringsbehoefte) bepalen we op basis van totaalfinanciering. Een belangrijk onderdeel daarvan is de financiering van investeringen welke op korte en lange termijn plaatsvinden. Deze investeringen financieren we conform de wettelijke kaders. We beperken ons tot de publieke taak en hanteren daarbij de volgende doelstellingen:
- er is voldoende financiering op de korte en lange termijn; zodoende kunnen we te allen tijde aan onze betaalverplichtingen voldoen;
- de risico’s die aan de financiële transacties verbonden zijn, beheersen we; het betreft het renterisico, het koersrisico en het debiteuren-/crediteurenrisico op geldleningen.
- de rentelasten van de leningen beperken we zoveel mogelijk;
- de interne verwerkingskosten en externe kosten bij het beheren van de geldstromen en financiële posities beperken we zoveel mogelijk.
Terugblik op de doelstellingen
Terugkijkend op het jaar 2022 zijn de doelstellingen om aan de korte en lange termijn financieringsverplichtingen te voldoen behaald. In januari 2022 is er een vaste geldlening van 100 miljoen euro aangetrokken met een lage rente (0,727%), mede voor het te bouwen nieuwe stadhuis. Hierdoor heeft de gemeente nog optimaal kunnen profiteren van de destijds lage rentestand.
De ECB heeft door de stijgende inflatie als gevolg van het ruime monetaire beleid, de effecten van de coronapandemie en de energiecrisis voortvloeiend uit de oorlog in Oekraïne, gedurende 2022 besloten de rente te verhogen. Deze renteverhogingen hebben in 2022 diverse malen plaatsgevonden, dit heeft geleid tot hogere rente op de kapitaal- en geldmarkt alsmede een einde aan de situatie van negatieve rente.
Het verplicht uitzetten van overtollige geldmiddelen bij 's Rijks Schatkist (een substantieel deel van de aangetrokken € 100 miljoen) heeft vanwege de rentestijgingen gedurende 2022 ook ervoor gezorgd dat er rentebaten zijn ontstaan.
Onze inzet
We maken onderscheid tussen financiering en dekking. In deze paragraaf hebben we het over de financiering. Bij financiering gaat het om de vraag hoe we aan onze financiële en liquide middelen (de betaalmiddelen) komen (bijv. door verkoop van gronden of door aangaan van geldleningen). Bij dekking gaat het om de vraag hoe we de baten kunnen aanwenden om de begroting sluitend te maken en te houden (bijv. opbrengst uitkering gemeentefonds en belastingopbrengsten ter dekking van afschrijvingslasten).
De uitvoering van het financieringsbeleid vindt plaats binnen de kaders zoals gesteld in de Wet FIDO en de Wet HOF. Om vooral de financieringsrisico’s te beperken staan in de Wet FIDO twee instrumenten: de renterisiconorm en de kasgeldlimiet. In de Wet HOF zijn de bepalingen opgenomen die betrekking hebben op het uitzetten van overtollige financieringsmiddelen bij de Schatkist, het zogenaamde schatkistbankieren. Deze vormen tezamen met het Treasurystatuut en Verordening voor het Financieel Beheer en Beleid (2016), de indicatoren voor ons treasury beleid.
Naleving Wet financiering decentrale overheden (Wet FIDO)
De Wet FIDO bepaalt dat het aangaan van leningen, het uitzetten van middelen of het verlenen van garanties alleen mag voor de publieke taak. Enige uitzondering hierop is het uitzetten van overtollige middelen. Deze uitzettingen dienen dan een prudent karakter te hebben en niet gericht te zijn op het genereren van inkomsten door het lopen van overmatig risico. Zo is het bijvoorbeeld verboden om aandelen of crypto currencies te kopen/te verkopen, dan wel te bankieren. Daarnaast bepaalt de Wet FIDO dat de gemiddelde netto vlottende schuld per kwartaal niet de kasgeldlimiet overschrijdt (bepaald in de Uitvoeringsregeling Financiering Decentrale Overheden) en dat het renterisico op de vaste schuld van de gemeente de renterisiconorm (bepaald in de uitvoeringsregeling), niet overschrijdt. Wij hebben de bepalingen in de Wet FIDO nageleefd en hiermee (niet-)financieel rechtmatig gehandeld.
Tabel: FP.01 Effectindicatoren financiering
| Rekening | Rekening | Rekening 2021 | Rekening 2022 |
|---|---|---|---|---|
Ruimte Renterisiconorm *1 (<) | 72.419 | 80.910 | 82.242 | 86.055 |
Ruimte Kasgeldlimiet *1 (<) | 17.090 | 31.670 | 37.211 | 43.620 |
Schatkistbankieren drempel *2 (<) | 3.783 | 3.863 | 10.126 | 10.165 |
*1 bron: Wet FIDO
*2 bron: Wet HOF
Door de gestegen rente op kortlopende geldleningen alsmede het aantrekken van de vaste geldlening van € 100 miljoen was het financieel niet aantrekkelijk om de kasgeldlimiet te benutten.
De renterisiconorm kent een verloop door het stijgende begrotingstotaal (op basis van de totale lasten (exclusief toevoegingen/stortingen reserves).