Lokale heffingen

Als bron voor vergelijkende cijfers wordt onder andere gebruik gemaakt van de gegevens van het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (COELO).

Sinds 2002 stelt COELO jaarlijks een overzicht op van de kerngegevens betreffende de belastingen in de grote gemeenten. Onder grote gemeenten worden provinciehoofdsteden en gemeenten met ten minste 90.000 inwoners gerekend.

We maken hierbij onderscheid tussen één- en meerpersoonshuishoudens en tussen eigenaren van woningen en huurders. Voor eigenaren van woningen is de lastendruk hoger dan het gemiddelde van de vergelijkbare gemeenten. Voor huurders is de lastendruk lager dan het gemiddelde van de vergelijkbare gemeenten.

(De cijfers kunnen afwijken ten opzichte van jaarstukken 2021 als gevolg van een andere rekenmethode en weergave van cijfers achter de komma om zo een betere aansluiting bij de realiteit te verkrijgen.)

In de volgende tabel wordt de woonlasten voor één- en meerpersoonshuishoudens weergegeven. Het totaal van de gemiddelde aanslag onroerendezaakbelasting eigenaar woningen (OZB), de rioolheffing en de afvalstoffenheffing.

Tabel: PL.02 Lastendruk huishoudens

(bedragen x € 1,--)

In tabel PL.03 wordt een overzicht weergegeven van de in 2022 gerealiseerde baten uit de gemeentelijke heffingen. In het vervolg van deze paragraaf worden de Amersfoortse heffingen nader toegelicht.

Tabel: PL.03 Overzicht belastingopbrengsten

De afvalstoffenheffing is een bestemmingsheffing waardoor de opbrengst op begrotingsbasis niet meer dan kostendekkend mag zijn. Ook de kwijtschelding, de oninbaar verklaarde belastingschulden en een deel van de kosten van straatvegen worden doorberekend in de tarieven. Het beleid van volledig kostendekkendheid van de bestemmingsheffingen is ook in 2022 voortgezet. De afvalstoffenheffing kent voor huishoudens twee tarieven, een (lager) tarief voor eenpersoonshuishoudens en een (hoger) tarief voor meerpersoonshuishoudens. Deze tariefsdifferentiatie is ook in 2022 gehanteerd.

De baten voor de afvalstoffenheffing zijn € 130.000 hoger dan begroot. Dit komt doordat we uiteindelijk aan meer huishoudens een afvalstoffenheffing hebben opgelegd dan begroot. Aangezien ook de kwijtschelding met € 132.000 is gestegen is deze meeropbrengst volledig opgegaan in de kostenontwikkeling, waardoor het resultaat op de balans per saldo nihil is.

Ontwikkeling van baten en lasten

In 2022 vallen de totale lasten voor afvalinzameling lager uit dan geraamd. Op de afvalinzameling en verwerking hebben we een batig saldo van € 285.000. Dit komt voornamelijk door de voordelige eindafrekening 2021 van de ROVA van waaruit geld wordt ingezet voor de verbetering van de huis-aan-huis inzameling van oud-papier en karton bij de laagbouw (zie ook Raadsinformatiebrief 2022-078 ). Deze en andere afwijkingen staan toegelicht in programma 1.1.4 Milieu. Voordelen hierop vallen dus vrij in de het jaarrekeningresultaat.

Tabel: PL.04 Kostenbasis afvalstoffenheffing

De hondenbelasting wordt geheven voor het houden van een hond. De opbrengst valt toe aan de algemene middelen van de gemeente. In het voorjaar en in het najaar voeren we een hondencontrole uit. Hondenbezitters betalen in 2022 per hond € 93,36 per jaar. De gerealiseerde belastingopbrengst bedraagt € 755.000, begroot was € 738.000.

Op 31 januari 2022 hebben eigenaren van woningen en de eigenaren en gebruikers van niet-woningen de aanslag gemeentelijke belastingen en WOZ-beschikking 2021 ontvangen. Dit is ruim binnen de in de Wet Waardering Onroerende Zaken (WOZ) voorgeschreven termijn van acht weken na aanvang van het kalenderjaar. Het betreft een WOZ-waarde naar peildatum 1 januari 2021. We hebben in 2022 meer aanslagen opgelegd dan begroot.

De baten voor de onroerendezaakbelasting (OZB) zijn € 829.000 hoger dan begroot. In de zomerrapportage hadden we € 600.000 hoger baten geraamd. De baten zijn hoger doordat we meer aanslagen hebben opgelegd dan begroot. Met name op het gebied van bedrijfsruimten. Het verschil ten opzichte van de zomerrapportage is groter geworden doordat in het resultaat een vrijval van de voorziening dubieuze debiteuren is verwerkt van € 183.000, samen met een financieel voordeel op de post voor oninbare facturen.

Omdat de OZB geheven wordt op basis van de vastgestelde waarde is ook de waardeontwikkeling van woningen en niet-woningen van belang. Ten opzichte van de vorige peildatum 1 januari 2020 laten woningen een waardestijging zien van gemiddeld 11%. Bij niet-woningen was er sprake van een lichte daling van gemiddeld 0,8%. In totaal zijn er 79.957 waardebeschikkingen verzonden.

Inwoners en bedrijven maken sinds enkele jaren meer bezwaar tegen de WOZ-beschikking. In 2022 hebben we extra ingezet op het verminderen van het aantal bezwaren en informeel contact met de belastingplichtige. Van de woningen heeft bijna 2% van de eigenaren bezwaar gemaakt tegen de waarde-beschikking en bij de niet-woningen was dat circa 6%. Bij de woningen heeft dat in 28% van de gevallen geleid tot een waardeverlaging en bij de niet-woningen in 14% van de gevallen.

Van de ingediende bezwaren per object kwam 59% van een NoCureNoPay bureau, 9% van een andere gemachtigde (Accountants, Fiscalisten, administratiekantoren etc.) en 32% door belastingplichtige zelf. De bezwaarschriften waren vóór de wettelijke termijn van 31 december 2022 afgehandeld.

Over het belastingjaar 2022 is aan de NoCureNoPay bureaus naar aanleiding van de bezwaren een bedrag van ruim € 167.000 vergoed.

We gebruiken de WOZ-waarde in Amersfoort voor de OZB, rioolheffing en reclamebelasting. Naast de gemeentelijk heffingen wordt de WOZ-waarde ook gebruikt voor de watersysteemheffing (waterschap), eigenwoningforfait inkomstenbelasting, verhuurdersheffing, erfbelasting, hypotheekaanvragen en voor de bepaling van de maximale huur in het woningwaarderingsstelsel.

Precariobelasting wordt geheven ter zake van het hebben van voorwerpen onder, op of boven de voor de openbare dienst bestemde gemeentegrond. Voorbeelden van voorwerpen die belasting worden zijn kabels en leidingen (behoudens van nutsbedrijven), terrassen, bouwmaterialen, containers, zonneschermen, luifels, lichtreclames en vlaggen.

De beperkende coronamaatregelen van het Rijk voor ondernemers waren aan het begin van 2022 nog van kracht en werden vanaf 26 januari 2022 opgeheven. In aansluiting op de gemeentelijke maatregel uit 2021 is daarom besloten om ook over de maand januari 2022 geen precariobelasting over de terrassen te heffen. De gerealiseerde opbrengst precariobelasting bedraagt € 177.000.

De rioolheffing wordt geheven voor bekostiging van beheer en onderhoud van het gemeentelijk rioleringsstelsel. Evenals de afvalstoffenheffing is de rioolheffing een bestemmingsheffing waardoor de opbrengst op begrotingsbasis niet meer dan kostendekkend mag zijn. De kwijtschelding, de oninbaar verklaarde belastingschulden, het grondwaterbeheer en een deel van de kosten van straatreiniging/zwerfafval worden doorberekend in de tarieven. Het beleid van volledig kostendekkendheid van de bestemmingsheffingen is ook in 2022 voortgezet. Voor de rioolheffing geldt dat de aanslag is gebaseerd op de WOZ-waarde van de onroerende- zaak. De hoogte van de tarieven is daarom afhankelijk van de uitkomst van de herwaardering.

Ontwikkeling van baten en lasten

De opbrengst rioolheffing viel hoger uit ten opzichte van de raming, € 35.000. Dit wordt volledig veroorzaakt door hogere opbrengsten. Conform de nieuwe BBV-notitie lokale heffingen 2021 worden gerealiseerde afwijkingen als gevolg van voordelige aanbestedingsresultaten, efficiencyvoordelen of een hogere gerealiseerde capaciteit (meer aansluitingen en hogere WOZ waarde waar het tarief op gebaseerd is) niet meer meegenomen in de dotatie aan de egalisatievoorziening riolering. De Raad heeft voor deze voordelen een reserve Riolering ingesteld.

De begrote dotatie aan de voorziening riolering wordt gebruikt voor renovatie, vervanging en verbetering van de riolering. In het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) is opgenomen welke maatregelen en investeringen hiervoor nodig zijn en wanneer deze uitgevoerd zouden moeten worden. Zie hiervoor ook paragraaf onderhoud kapitaalgoederen en de toelichting op de voorzieningen.

De werkelijke dotatie aan de voorziening riolering is hoger dan begroot. Dit komt doordat de werkelijke kosten die onderdeel uitmaken van de rioolheffing lager waren dan begroot, voornamelijk doordat het gereserveerde budget voor klimaatadaptatie niet is aangesproken. Dit omdat er ook vanuit het waterschap subsidies zijn ontvangen voor deze maatregelen. Conform de nieuwe BBV-notitie lokale heffingen 2021 mogen deze voordelen worden gedoteerd aan de voorziening middelen derden riolering.

Tabel: PL.05 Kostenbasis rioolheffing

Vanaf 1 juli 2021 heeft Amersfoort Toeristenbelasting ingevoerd. Deze belasting heffen we ter zake van het houden van verblijf binnen de gemeente door personen die niet als ingezetene in de gemeentelijke basisregistratie personen zijn ingeschreven. Heffingsgrondslag is het aantal overnachtingen, welke na afsluiting van het boekjaar pas bekend worden. Geraamd is een opbrengst van € 600.000. Onder realisatie is € 599.000 verantwoord, dit betreft de afrekening van vorig jaar en de verwachting over het verantwoordingsjaar.

Evenals in voorgaande jaren zijn de maximale mogelijkheden tot het verlenen van kwijtschelding benut. Kwijtschelding is mogelijk voor de OZB, de afvalstoffenheffing, de rioolheffing en de hondenbelasting (max.1 hond). Of kwijtschelding wordt verleend hangt af van de betalingscapaciteit van belastingplichtigen. Bij de bepaling daarvan houden wij rekening met 100% van de kosten van levensonderhoud zoals die normatief zijn opgenomen in de landelijke richtlijnen voor het kwijtscheldingsbeleid. Van de mogelijkheid om lagere normen (90% of 95%) te hanteren is bewust geen gebruik gemaakt teneinde ruimhartige kwijtschelding te kunnen verlenen. Ook ondernemers kunnen voor kwijtschelding van de privé-aanslag in aanmerking komen. Aan bijstandsgerechtigden, inwoners die uitsluitend een AOW-uitkering hebben en ondernemers met een BBZ-uitkering is in de regel geautomatiseerd kwijtschelding verleend. Deze groep van 2.595 belastingschuldigen, hoefde dus geen verzoek om kwijtschelding in te dienen. Begroot was € 1.164.000 aan kwijtschelding. Over 2022 is voor € 1.292.000 kwijtgescholden.