2.2 Veiligheid en handhaving

In 2022 werden de coronamaatregelen vrijwel geheel opgeheven en kwam de samenleving weer op gang. Sommige effecten van de corona pandemie ijlen nog na. Zo werken nog steeds veel mensen thuis vergeleken met de situatie voor de pandemie. Hoewel het aantal woninginbraken na het opheffen van de lockdowns weer is gestegen ten opzichte van het aantal tijdens de pandemie, lijkt de door thuiswerken toegenomen sociale controle in de wijken nog altijd een positief effect te hebben. Ook in de cijfers rondom jeugdoverlast zien we effecten van het einde van de pandemie. Nu school weer fysiek mogelijk is en het uitgaansleven weer is geopend, zien we de cijfers jeugdoverlast in de wijken sterk dalen. In het uitgaansleven zagen en zien we de andere zijde van de medaille. We zien de effecten van jongeren die zich na jaren thuis zitten uitleven in het uitgaansleven en die daarbij meer dan eens de grenzen van het toelaatbare overschrijden, met alle gevolgen voor de omgeving van dien.

Over de gehele linie genomen zien we dat de heropening van de samenleving leidt tot een gedeeltelijke terugverschuiving van de criminaliteit naar patronen van voor de pandemie. Nu er weer evenementen zijn, er weer uitgegaan kan worden en het woon- werkverkeer weer op gang is gekomen, keren ook de fysieke vormen van criminaliteit terug die daarvan afhankelijk zijn. Daarbij valt te denken aan het stelen van laptops uit auto's, zakkenrollen in het uitgaansleven en het stelen van (met name elektrische) fietsen op NS stations.  

Ondermijning

Het merendeel van de aanpak van ondermijning vindt plaats achter de schermen. Toch zijn er soms ook gebeurtenissen die in het oog springen en die de media halen. Zo kwam Amersfoort in 2022 onder andere in het nieuws met drie gesloten woningen. In één geval was de aanleiding illegale prostitutie. De andere twee woningen kwamen op de radar vanwege drugshandel. Onder een bedrijfspand werden in een kelder 1500 hennepplanten aangetroffen en ook een hennepkwekerij in een woning trok de nodige aandacht. In september 2022 vond er een grootschalige controle van garageboxen plaats. Hoewel de opbrengst bij die laatste controle wat tegenviel, werd één van de andere doelen wel behaald. Doordat criminelen nu weten dat controles ook plaatsvinden in garage- en opslagboxen, wordt het minder gemakkelijk om deze te gebruiken voor misdadige doeleinden. Het verstoren van criminele activiteiten is ook een doel. Veel van de genoemde misstanden werden geconstateerd met behulp van oplettende burgers. Daarom blijven we inzetten op het vergroten van het bewustzijn in de samenleving. In 2022 deden we dit bijvoorbeeld met een Meld Misdaad Anoniem campagne en een mobiele escaperoom waar deelnemers moesten ontsnappen uit een illegaal drugslab. Ook dit laatste initiatief trok veel bekijks en enthousiaste deelnemers.

Digitale weerbaarheid

De corona pandemie heeft een sterk aanjagende functie gehad in de digitalisering van de samenleving.  Hoewel mensen nu in het fysieke domein weer van alles kunnen en mogen, zijn de digitale vaardigheden en gewoonten beter ontwikkeld dan voorheen. Online communiceren, winkelen en werken is voor meer mensen steeds verder genormaliseerd. Dat geldt zowel voor potentiële slachtoffers als voor daders. Aan de slachtofferkant zijn er meer mensen online en dus meer gelegenheden. Aan de daderkant geldt dat ook zij hun digitale vaardigheden tijdens de pandemie hebben ontwikkeld. Die kennis gaat niet verloren met het opheffen van de maatregelen. Dat betekent dat digitale criminaliteit nog steeds toeneemt. Complicerende factor is dat de exacte cijfers voor digitale criminaliteit moeilijk te achterhalen zijn. Er was landelijk in 2022 nog geen uniforme manier van registreren van meldingen / aangiftes. Bovendien lijkt de aangiftebereidheid van digitale criminaliteit door schaamte of bij geringe buit laag.