3.1 Economie

Begin 2022 kwam aan de meeste corona-maatregelen een eind. Het jaar stond vervolgens echter in het teken van de historisch hoge inflatie en energie- en grondstofprijzen i.v.m. de oorlog in Oekraïne. Vanuit het ABT is intensief contact onderhouden met ondernemers die door de nieuwe situatie in de problemen waren gekomen. Een belangrijk resultaat was het vaststellen van de subsidieregeling Tegemoetkoming Energiekosten MKB in november 2022.

Het Amersfoort Business Team (ABT) zet zich in voor behoud en groei van werkgelegenheid, passend bij het regionale economische profiel “gezond stedelijk leven”, door dienstverlening aan en interne belangenbehartiging voor bedrijven. Het ABT onderhoudt nauwe contacten met het (georganiseerd) bedrijfsleven, is zichtbaar en aanspreekbaar, en pro-actief in de dienstverlening.  

Het ABT heeft in 2020 in samenwerking met de Regionale Ontwikkelings Maatschappij Utrecht (ROM) ingezet op groeiende innovatieve bedrijven (start ups, scale ups), (inter)nationale acquisitie en ondersteuning van internationalisering van het bedrijfsleven. In 2022 is de zeer innovatieve start up Mycotex naar Amersfoort gekomen.

Het ABT heeft veel vragen ontvangen naar kavels voor bedrijven om te ontwikkelen in eigen beheer, niet zijnde huur. Er waren echter geen bouwkavels beschikbaar, met uitzondering van een particuliere kavel in Vinkenhoef.

In 2022 zijn ondernemersbijeenkomsten georganiseerd rond de thema’s “Earth Valley” en “Amersfoort Onderwijsstad 2021-2022”. In november 2022 is het jaarlijkse Amersfoort Business Event georganiseerd met als thema ‘de kracht van jong en oud is goud’.

Vanuit het programma werken is ingezet op het borgen van ruimte voor kantoren, bedrijven en voorzieningen. De inzet richt zowel op kantorenlocaties, bedrijventerreinen als gemengde gebieden, wijkeconomie en leisuregebieden (o.a. winkelgebieden). Het programma is inmiddels afgerond en krijgt een doorstart als bestuursopdracht werken.

In 2022 is parallel aan het proces voor de ontwerp omgevingsvisie gewerkt aan het omgevings-programma werklocaties, als uitwerking van de (concept) omgevingsvisie. Het omgevingsprogramma wordt de loop 2023 aan de gemeenteraad ter vaststelling aangeboden.

Er is een onderzoek uitgevoerd naar het belang, de omvang en de toekomstige ruimtebehoefte voor het werken in de wijk. Dit vormt het vertrekpunt voor een nog op te stellen afwegingskader voor wijkeconomie.  

Verder is ingezet op pro-actieve advisering in ruimtelijke projecten ter realisatie van de programmadoelen, zoals onder andere het Stadshart en meerdere deelprojecten binnen Langs Eem en Spoor.

Naast deze projecten is ook reactief geadviseerd over nieuwe ruimtelijke initiatieven in de stad die via de intaketafel en de omgevingstafel worden afgehandeld.  

Medio 2022 is gestart met een toekomstverkenning voor Isselt-Midden, waarin mogelijke scenario’s voor intensivering en / of (gedeeltelijke) transformatie worden verkend als uitwerking van (proces rond) het regionaal ontwikkelbeeld.

Begin 2022 konden de scholen in het basis- en voortgezet onderwijs worden heropend na een harde lockdown. Het leren op afstand verdween daarmee naar de achtergrond, het onderwijsveld had wel te kampen met achterstanden van leerlingen ten gevolge van de Corona-maatregelen in de voorgaande jaren.

Diverse samenwerkingen zijn in 2022 vernieuwd of opgestart, zoals de doorontwikkeling van de samenwerking binnen het Manifest ‘Amersfoort stad waar je een vak leert’ en de extra inspanning op het thema ‘waardering MBO’.

Dit jaar zijn er drie projecten gefinancierd uit het Toekomstfonds Onderwijs en Arbeidsmarkt:

1. De energietransitie experience van het Warmtebedrijf Amersfoort.
2. De Green Outlet Store van OIB-Holding.
3. Robot Leaphy van de upcycle studio.

De agenda onderwijs en arbeidsmarkt is in 2022 geëvalueerd; deze wordt naar aanleiding hiervan in 2023 herijkt. Tevens wordt als vervolg op de evaluatie gekeken naar een mogelijke combinatie van het Toekomstfonds Duurzame Stad en het Toekomstfonds Onderwijs en Arbeidsmarkt.

Er is met de afdeling samenleving gewerkt aan een gezamenlijk programma om de krapte op de arbeidsmarkt in kaart te brengen en aan te pakken.

Binnen het regionale samenwerkingsverband de Utrecht Talent Alliantie (UTA) zijn specifiekere en ambitieuzere doelstellingen vastgesteld op de onderwerpen (stimuleren overstap naar) tekortsectoren, leven lang ontwikkelen en digitale vaardigheid.

In maart 2022 is in samenwerking met de ROM Earth Valley gelanceerd, een regionaal ecosysteem rondom geo-innovatie met bedrijfsleven, kennisinstellingen en overheden. In 2022 zijn rondom Earth Valley de volgende resultaten geboekt:

• tientallen bedrijven, onderwijsinstellingen en overheden zijn in 2022 bij Earth Valley aangesloten.
• In april 2022 is gestart met LIVE22, een eerste project in lijn met de ambities van Earth Valley. Het project behelst op de inzet van innovatieve geo-oplossingen bij de opgave om de openbare ruimte in de wijk Liendert klimaatadaptief en duurzaam te herinrichten.
• Er zijn netwerkevents georganiseerd (‘Earth Valley Café’) in het oude gerechtsgebouw. Deze events worden structureel doorgezet in 2023.
• De 2023 editie van het landelijke netwerkevenement voor de geo-sector Geobuzz is met succes naar Amersfoort gehaald.
• De RIF aanvraag (onderwijs en arbeidsmarkt) is toegekend en krijgt in 2023 opvolging.
• Fase 1 van de Regiodeal 'Gezonde mensen in een groene en gezonde samenleving' is ingediend.

Naast de inzet voor Earth Valley is in 2022 ook inzet gepleegd op het versterken van ecosystemen rond life sciences en mediatech.

Voor de regio Amersfoort voert onderzoeksbureau Ecorys een onderzoek uit naar de ‘kansrijke sectoren’ van de toekomst. Afronding van het onderzoek vindt plaats in 2023.

Na een bewogen corona periode hebben in 2022 weer veel activiteiten plaatsgevonden in de openbare ruimte. De standplaatsen op weekmarkten en in winkelcentra waren breder bezet, er zijn commerciële evenementen georganiseerd en er hebben promotionele- en ideële acties in de openbare ruimte plaatsgevonden. De Eemhaven (pleziervaart) en de camperplaatsen waren het gehele seizoen goed bezet. Door betrokken wethouders is ingestemd met het voornemen om extra camperplaatsen te realiseren langs de Insteekhaven in de Isselt.  

Door de Stichting Citymarketing Amersfoort zijn in 2022 in opdracht van de gemeente de volgende werkzaamheden uitgevoerd:

• Met de musea, overige cultuurinstellingen en het lokale bedrijfsleven het themajaar ‘Mondriaan 150’ zichtbaar gemaakt in stad en regio;
• Met culturele instellingen en regio / provincie gewerkt aan een campagne om post-corona het publiek weer terug te winnen voor theaters, musea podia etc.;
• Samen met de binnenstadondernemers campagne gevoerd om winkel- en horecabezoek te stimuleren;
• Met partners is ingezet op Amersfoort als baken van ‘Gezond Stedelijk Leven’, circulaire economie en duurzame werkgelegenheid;
• Zichtbaar maken van het onderwijsaanbod in Amersfoort. Zowel MBO, HBO en WO;
• Organisatie van workshops en kennissessies, gericht op kennisoverdracht en onderlinge samenwerking tussen ondernemers, culturele en onderwijsorganisaties.

Dit heeft onder meer tot de volgende resultaten geleid:

• Amersfoort in de Top-10 sterkste merken van Nederlandse gemeenten;
• Groei van museum-, theater- en podiabezoeken;
• Opleving van de binnenstad en recreatiesector post-corona;
• Zie verder ook: Citymarketing in cijfers - Jaaroverzicht 2022 .

In 2022 is er onder andere gewerkt aan het intensiveren het verankeren van circulaire principes bij gebieds- en vastgoedontwikkeling.

In 2022 is door het college het Convenant Duurzame Woningbouw getekend. Dit convenant is in de regio Utrecht en de MRA ondertekend door meer dan 100 overheden en marktpartijen. Er zijn gezamenlijk prestatieniveaus afgesproken op diverse duurzaamheidsthema’s, waaronder circulariteit. Er wordt nu gewerkt aan een afwegingskader met daarin ook een afweging over de circulaire bouw.

Omdat er weinig mogelijkheden zijn om bij gemeentelijke gronduitgifte hogere ambities op te leggen, hebben we bij de uitgifte van de laatste resterende kavels op de Lichtenberg en Vinkenhoef particuliere bouwers uitgedaagd om met een circulair en duurzaam  ontwerp te komen.  

In 2022 hebben we onze inzet op 100% CO2 neutrale en circulaire inkoop (gemiddeld 150 miljoen per jaar) verbreed naar maatschappelijk verantwoord opdrachtgeverschap. Dit doen we met behulp van Manifest Maatschappelijk Verantwoord Opdrachtgeven en Inkopen (MVOI) dat we hebben ondertekend op 24 november jl. en werken we aan 6 thema’s: klimaat, milieu, circulaire economie, social return, diversiteit & inclusie en ketenverantwoordelijkheid.

Met de start van de winkel-werkplaats Retourboulevard is ingezet op het verminderen van de hoeveelheid afval (consumptiegoederen) op de milieustraat,  de beschikbaarheid en zichtbaarheid van duurzame alternatieven, en zijn werkplekken voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt gecreëerd. In 2022 is de subsidie voor de stichting Retourboulevard verhoogd en verlengd om ervoor te zorgen dat de stichting haar circulaire activiteiten de komende jaren kan voortzetten.