1.3 Wonen

In 2022 is gewerkt aan het beschikbaar krijgen van woningen voor inwoners die een woning zoeken. Hierbij gaat het om toevoegen van nieuwe woningen, zowel in de koop- als de huursector en ook om het beter gebruiken van bestaande woningen. Zo zorgen we ervoor dat er voor alle doelgroepen woningaanbod beschikbaar komt.

Daarvoor hebben we uitvoering gegeven aan het Deltaplan Wonen. Het resultaat daarvan is dat er 873  woningen zijn toegevoegd aan de woningvoorraad, waar nu mensen wonen. Bij de helft gaat het om een woning die betaalbaar is voor mensen met een laag of midden inkomen (sociale huurwoningen, middenhuur woningen en koopwoningen tot de Nationale hypotheek grens). Ruim 500 woningen zijn in Vathorst gebouwd, vooral voor gezinnen. De rest is gebouwd in de bestaande stad. In het Hogekwartier is de laatste woning opgeleverd waarmee de woningbouw van Amersfoort Vernieuwt (de grootschalige stedelijke herstructurering van diverse na-oorlogse wijken) is afgerond. Daarnaast hebben we verder gewerkt aan diverse woningbouwplannen in de stad, waaronder in Langs Eem & Spoor (ongeveer 5.000 woningen) en Hoefkwartier (ongeveer 4.000 woningen). In deze gebieden komt minimaal 35% sociale huur die vooral door corporaties verhuurd kan gaan worden en 20% middensegment woningen. Belangrijke besluiten zijn genomen over toekomstige woningbouw. Bijvoorbeeld het Ontwikkelkader van Kop van Isselt waar een zeer gevarieerde, duurzame stadsbuurt aan de Eem kan ontstaan. Het uitwerkingsplan voor De Nieuwe Stad waar een bruisend, stedelijk gebied ontstaat met veel hoogbouw en waar mensen straks kunnen wonen, werken en uitgaan. Voor Hoefkwartier zijn aanvullende kaders vastgesteld om te zorgen dat er niet alleen meer woningen gerealiseerd kunnen worden (van 2.500 naar 4.000) maar ook dat er gevarieerder wordt gebouwd met onder andere ook voldoende grote(re) woningen

Naast de realisatie van nieuwbouw is er gewerkt aan het beschikbaar houden van betaalbare koopwoningen en aan het beter gebruiken van de bestaande woningvoorraad. Met het beter benutten van de bestaande voorraad kunnen we meer mensen laten wonen in huizen die er al zijn.  Daarbij gaat het om:

- Opkoopbescherming

In 2022 is de opkoopbescherming ingevoerd. Dit instrument zorgt ervoor dat betaalbare koopwoningen niet zomaar aangekocht mogen worden om te verhuren, zodat er meer betaalbare koopwoningen beschikbaar blijven voor koopstarters die zelf in de woning willen wonen. Hiermee beschikt de gemeente over een nieuw instrument waarmee gestuurd kan worden op het verbeteren van de beschikbaarheid van schaarse betaalbare woningen.

- De Starterslening

Om meer beweging in de woningmarkt te krijgen en om beginnende kopers een kans te geven, verlenen we startersleningen. Dat waren er 57 in 2022. Daarmee is het voor die groep starters mogelijk gemaakt een woning te kopen.

- Doorstroming

De pilot doorstroming op de woningmarkt verloopt succesvol. In de periode van 1 juni 2021 tot 1 juni 2022 vonden er 152 verhuizingen plaats. Het grootste deel hiervan is gedaan met de Van Groot Naar Beter regeling waarbij vooral senioren een grote huurwoning achterlaten en naar een kleinere, beter passende woning verhuizen. Daarnaast verhuisden er ook veel mensen van een sociale huurwoning naar een vrije sector huur of koopwoning. We behoren landelijk inmiddels tot de koplopers op het gebied van doorstroming.

Sinds een aantal jaar zetten we ook in op tijdelijke woningen (flexwoningen) die zorgen voor verlichting van de druk op de woningmarkt en zetten we deze woningen vooral in voor doelgroepen vanuit wonen en zorg. We ontvingen ruim €4 miljoen subsidie voor nieuwe flexwoningen van het ministerie van BZK.

- Wonen en zorg

In 2022 was de druk op de sociale huurwoning onverminderd groot. Ook voor de diverse doelgroepen van beleid.  Een extra opgave voor het versneld huisvesten van de statushouders is gelukt. Daarnaast zijn er een aantal mensen via directe bemiddeling uitgestroomd vanuit zorginstellingen naar een sociale huurwoning. Er zijn regionale afspraken gemaakt over terugkeer naar de gemeente van herkomst bij uitstroom uit zorg of opvang om de druk in Amersfoort te laten afnemen. Dit is helaas nog niet voldoende om iedereen vlot te kunnen laten uitstromen uit zorg of opvang. Daarom zijn er extra woonplekken voor de doelgroepen gerealiseerd, zoals in Het Plot, waar mensen vanuit de maatschappelijke opvang samenwonen met statushouders en anderen in een gemengd wonen project. Ook het project “samenthuis” is van start gegaan waarin huurders van de corporatie een kamer kunnen onderverhuren aan iemand die uitstroomt uit zorg of opvang. Daarnaast is de voorbereiding gestart voor “kamers met aandacht”.  Hiermee wordt de bestaande woningvoorraad beter gebruikt en tegelijk wordt sociale meerwaarde bereikt voor de huurder en verhuurder van de kamer.

Om mensen die uitstromen goed te laten landen in de wijk, maken partners werkafspraken  “thuis in de wijk” waarmee gezorgd wordt voor een goede begeleiding

In 2022 is extra ingezet op het langer zelfstandig wonen voor ouderen. Partners vanuit de zorg, welzijn en huisvestingspartijen, hebben samen met de klankbordgroep het uitvoeringsprogramma wonen en zorg voor ouderen opgesteld. Partijen zijn aan de slag gegaan met; meer en gevarieerde aanbod wonen (zorg) voor ouderen, passende ondersteuning en zorg en een inclusieve wijk. De plannen worden komend jaar verder uitgewerkt maar nu al worden er diverse nieuwbouwplannen ontwikkeld met speciale aandacht voor ouderen zoals de bij de Amerhorst en de monseigneur Blom locatie. Het afgelopen jaar hebben we al verkennende gesprekken gevoerd over meer ontwikkelingen.

- Huisvesting statushouders

Om te kunnen voldoen aan de hoge taakstelling huisvesting statushouders en om de druk op de vluchtelingenopvang zoals in Ter Apel te verminderen, zijn er extra inspanningen gedaan voor de huisvesting van statushouders. In augustus van dit jaar is het gemengd wonen project Het Plot opgeleverd, een kantoortransformatie op de Hoef voor de duur van vijf jaar. Voor de huisvesting van statushouders heeft de gemeente voor dit project subsidie ontvangen vanuit het Rijk. In het Plot zijn 129 onzelfstandige units gerealiseerd waarvan er 43 bestemd zijn voor statushouders. Voor de statushouders is het Plot een ‘tussenvoorziening’, zij zijn in afwachting van definitieve huisvesting in onze gemeente. Overige bewoners in het plot zijn doelgroepen uit het programma wonen en zorg, zoals dak- en thuislozen.

Naast oplevering van het plot is in samenwerking met de corporaties, Integratiewerk en het COA op 1 november gestart met het versneld toewijzen van woningen aan statushouders voor een periode van zes weken. In deze periode zijn zo goed als alle sociale huurwoningen toegewezen aan de statushouders. Het resultaat hiervan is dat Amersfoort de taakstelling 2022 heeft gerealiseerd en een voorsprong heeft genomen op de, opnieuw verhoogde, taakstelling 2023.

- Prestatieafspraken

In 2022 hebben we 2- jarige prestatieafspraken gemaakt met de woningcorporaties en de huurdersvertegenwoordigingen. In de prestatieafspraken is beschreven, welke bijdrage de woningcorporaties leveren aan de diverse doelstellingen van het wonenbeleid, zoals hierboven beschreven. Ook afspraken over duurzaamheid en leefbaarheid zijn onderdeel van de prestatieafspraken.

- Woondeal
In 2022 heeft het rijk in de Nationale Woon- en Bouwagenda haar nieuwe ambities op terrein van wonen geformuleerd, waarbij het rijk meer regie wil gaan voeren. Dit vraagt om een nieuwe samenwerking tussen rijk en regio, waarvoor onder meer de woondeals als instrument ingezet worden. Dit vraagt om nieuwe woondeals, waarin wordt toegewerkt naar vernieuwde afspraken waarin de ambities van het rijk en de forse uitdagingen rond de woningbouwopgave van de regio worden verenigd. In het eerste kwartaal van 2023 wordt naar verwachting toegewerkt naar ondertekening van de nieuwe woondeal, waarna een uitvoeringsprogramma wordt opgesteld waarin de uitwerking verder geconcretiseerd wordt.